Öz

Amaç: Bu çalışmada Çölyak Hastalığı (ÇH) tanısıyla izlediğimiz hastaların demografik verilerini ve malnütrisyon durumlarını inceleyip değerlendirmeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntemler: Üçüncü basamak hastanemizin Pediatrik Gastroenteroloji Polikliniğinden ÇH tanısı ile izlenen 2-18 yaş arasındaki 113 çocuk hastanın dosyaları retrospektif olarak incelendi. ÇH tanısı; hastalığa ait semptomları(karın ağrısı, ishal, malnütrüsyon vb) olan, doku transglutaminaz değerleri pozitif hastaların endoskopik yöntemle incelenip, biyopsi alınan ve patoloji kliniği tarafından yapılan MARS sınıflandırmasına göre konuldu.
Bu çocukların takvim yaşı, cinsiyet, ağırlık, boy değerlerine bakılarak yaşa göre ağırlık, boya göre ağırlık, vücut kitle indekslerine (VKI) bakılarak malnütrisyon durumlarına bakıldı. Ayrıca hemoglobin, ferritin, demir, vitamin B12 değerlerine bakılarak beslenme durumları değerlendirildi.


Bulgular: Çalışmaya ÇH tanısı konulan ve takip edilen 75’i (%66.4) kız, 38’i (%33.6) erkek, toplam 113 hasta dâhil edildi. Hastaların yaşa göre ağırlık değerlerine bakıldığında 3 persentil altı %23.3-10 persentil arası %16.8, 10-25p %16.8, 25-97 persentil %41.6 ve 97 persentil üzeri %1.8 tespit edildi. Gomez sınıflamasına göre hafif malnütrüsyon %34.5, orta malnütrisyon %18.5 ve ağır malnütrisyon %1.7, boya göre ağırlık bakıldığında hafif %2 4.8, orta %3.5,malnütrisyon, VKİ göre %16.8 oranında zayıf olarak tespit edildi. Vitamin B12 eksikliği %39, hemoglobin düşüklüğü %22. ferritin düşüklüğü %45 ve demir eksikliği %30 tespit edildi.

Sonuç: ÇH’da ortaya çıkan malnütrisyon önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Çalışmamızda malnütrisyon durumu, yaşa göre ağırlık bakıldığında %54.7, boya göre ağırlık bakıldığında %28.3, VKI’ne göre %16.8 oranında malnütrisyon tespit edildi. Dünyada ve ülkemizde ÇH ve buna bağlı malnütrisyonun olumsuz etkilerini en aza indirmek için daha geniş çalışmalar yapmak gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: çölyak, malnütrisyon, çocuk

Referanslar

  1. 1-Trancone R, Jabri B. Celiacdiseaseandglutensensitivity. J InternMed 2011;269:582-90.,Shahrooz R, Murray JA. Celiacdisease: newapproachestotherapy. AlimentPharmacolTher 2012; 35: 768–781
  2. 2-Naiyana G, Hugh JF, Alan T. Celiacdisease: Prevalence, diagnosis,pathogenesisandtreatment World J Gastroenterol 2012;18):6036-59).
  3. 3-Rampertab SD, Pooran N, Brar P, Singh P, Green PH. Trends in thepresentation of celiacdisease. Am J Med 2006; 119: 355.e9-14.
  4. 4-Alleyne GAO, Hay RW, Picou DI, Stanfield J P & Whitehead R G. Protein-energyMalnutrition, FromeandLondon: Buttler&TannerLtd, 1979: 171- 4
  5. 5-Grover Z, C Ee L. Protein energymalnutrition. Pediatr Clin North Am 2009;56:1055-58.
  6. 6-Dipasquale V, Ugo Cucinotta U, Romano C. AcuteMalnutrition in Children: Pathophysiology, ClinicalEffectsandTreatment. Nutrients 2020;12:2413.
  7. 7-Özdemir N, Çocuklarda tanıdan tedaviye demir eksikliği anemisi Türk Ped Arş 2015; 50: 11-9
  8. 8-Waterlow JC. Classificationanddefinition of protein-caloriemalnutrition. BrMed J 1972;3:566-569. http://dx.doi.org/10.1136/bmj.3.5826.566 PMid:4627051 PMCid:1785878
  9. 9-Waterlow JC, Buzina R, Keller W, Lane JM, Nichaman MZ, Tanner JM. Thepresentationanduse of heightandweightdataforcomparingthenutritionalstatus of groups of childrenundertheage of 10 years. Bull World Health Organ 1977;55:489-498. PMid:304391 PMCid:2366685
  10. 10-Hill ID, Dirks MH, Liptak GS, Colletti, RB, Fasano, A, Guandalini, S. et al. Guidelineforthediagnosisandtreatment of celiacdisease in children: recommendations of theNorth AmericanSocietyforPediatricGastroenterology, HepatologyandNutrition. J Pediatr GastroenterolNutr 2005;40:1-19.
  11. 11-Dalgic B, Sari S, Basturk B, Ensari A, Egritas O, Bukulmez A ve ark. TurkishCeliacStudyGroup. Prevalence of celiacdisease in healthyTurkishschoolchildren. Am J Gastroenterol 2011; 106: 1512-1517.
  12. 12-Eaton WW, Rose NR, Kalaydjian A, Pedersen MG, Mortensen PB. Epidemiology of autoimmunediseases in Denmark. J Autoimmun. Epub 2007 Jun 19. PMID: 17582741; PMCID: PMC2717015.
  13. 13-Kuloglu Z, Doganci T, Kansu A, Demirceken F, Duman M, Tutkak H, ve ark. HLA types in Turkish children with celiac disease. Turk JPediatr 2008;50: 515–20
  14. 14-Emiroğlu HH, Emiroğlu E, Akbulut H, Eryılmaz A, Bayram RO, Yüksel A ve ark. Çölyak Hastalığı Tanısı ile İzlenen Çocuklarda Klinik Özellikler J CONTEMP MED 2017; 7(4): 333-339
  15. 15-Castro-Antunes MM, Crovella S, Brandao LA, Guimaraes RL, Motta ME, Silva GA. Frequencydistribution of HLA DQ2 and DQ8 in celiac patients and first-degreerelatives in Recife, North eastern Brazil. Clinics (Sao Paulo) 2011;66: 227–31
  16. 16-Dahele A, Ghosh S. Vitamin B12 deficiency in untreated celiac disease. Am J Gastroenterol 2001;96: 745-50
  17. 17-Basturk A. Yılmaz R. Çölyak Hastalıklı Çocuk Hastalarımızın Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 42 (2-3) 79-82, 2016)
  18. 18-Albayrak S, Doğan Y (2016). Çölyak Hastalığı Olan Çocukların Klinik Ve Laboratuvar Bulgularının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi 2016, Uzmanlık Tezi, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Kliniği, Elazığ
  19. 19-Mokhtari H, .Kuloğlu Z (2012). Çölyak Hastalığı Tanısı Alan Çocuklarda Şişmanlık Sıklığı Ve Glutensiz Diyetin Vücut Kitle İndeksine Etkisi Uzmanlık Tezi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Kliniği, Ankara

Telif hakkı ve lisans

Nasıl atıf yapılır

1.
Ballı H, Dereci S, Aşık A. Çölyak Hastalığı Olan Çocukların Malnütrisyon Durumu. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2021 Nov. 26 [cited 2025 May 24];15(6):526-30. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/745