Öz

Amaç: Tüberkülozlu olguların epidemiyolojik, klinik, radyolojik, mikrobiyolojik özelliklerinin belirlenmesi, tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi ve bu özelliklerin tüberküloz evreleri ile ilişkisinin saptanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: İntaniye Polikliniğinde Mayıs 2006- Mayıs 2007 tarihleri arasında temaslı, latent ve aktif evre tüberküloz tanılarıyla takip edilen hastaların şikayetleri, fizik muayene bulguları, tanı sırasında kullanılan yöntemler, Bacille Calmette-Guerin (BCG) ile aşılanma durumları, tedavi seçenekleri ve komplikasyonları geriye dönük olarak incelenmiştir.

Bulgular: Çalışmamıza temaslı, latent ve aktif tüberküloz evresindeki toplam 418 olgu alındı. Yaş ortalamaları 7.9 ± 3.7 yıl olan olguların 217’si kız (%52)’dı. Olguların 20’si (%4.8) temas, 322’si (%76.7) latent enfeksiyon (LE), 76’sı (%18.1) aktif hastalık (AH) evresindeydi. Aktif hastalığın daha çok 5 yaş altında, latent enfeksiyonun ise 5 yaş üstünde olduğu görüldü (p:0.04). Hastaneye başvuru sebebi latent enfeksiyonlu olgularda en sık nonproduktif öksürük (%38.7) iken aktif hastalık grubunda prodüktif öksürük ve gece terlemesi (%25)’di (p:0.01). Aktif hastalığı olan 76 hastanın 55’inde (%72) akciğer parankiminde tutulum mevcuttu. İkinci sırada olan tutulum yeri ise 10 (%13) olguda görülen lenf nodu tutulumuydu. BCG ile aşılanma sıklığı %91 olarak tespit edildi. BCG skar sayısı artıkça aktif hastalık gelişmesi oranı anlamlı derecede düşmekteydi. BCG skarı olmayanların %47.4’ü, bir adet BCG skarı olanların %20’i ve 2 adet BCG skarı olanların %9’u aktif hastalık evresinde tespit edildi (p:0.01). Çalışmaya dahil edilen tüm olguların tüberkülin deri testi olan Pürified Protein Derivative (PPD) pozitifliği %85 olarak tespit edildi. En sık rastlanan radyolojik bulgular bronkopnömonik infiltrasyon (LE:%4.7, AH:%28.9), perihiler lenf nodu (LE:%4.7; AH:%19.9) ve atelektazi (LE:%4.7; AH:%11.8)’di. Çalışmamızda sadece 3 hastamıza bağlı oldukları Verem Savaş Dispanseri (VSD) tarafından doğrudan gözetimli tedavi (DGT) uygulanmaktaydı. Tedavi sırasında olgularımızın 18’inde (%4.3) aspartat aminotransferaz (SGOT) ve alanin aminotransferaz (SGPT) enzim değerlerinde kullanılan ilaç sayısı ile orantılı olarak artış tespit edildi. İzoniazid (INH) profilaksisini 10 mg/kg’dan (maks 300mg/gün) alan 3 hastada cilt reaksiyonu gelişti. Olguların %90’ı tedavilerini tamamlamıştı geri kalan %10 ise takiplere hiç gelmemişti.

Sonuç: Önemli bir birey ve halk sağlığı sorunu olan tüberküloz ile mücadele için çocuk ve erişkin tüm tüberkülozlu hastaların tek merkezden takip ve tedavilerinin yapılması etkin bir yol olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: BCG, Çocukluk çağı, Latent tüberküloz enfeksiyonu, Tüberküloz

Referanslar

  1. 1. Pilheu JA. Tuberculosis 2000: Problems and solutions. Int J Tuberc
  2. Lung Dis 1998;2: 696-703.
  3. 2. World Health Organisation. Tuberculosis, childhood TB: Training
  4. Toolkit. Reviewed 2015. Avaiable from: http://www.who.int/tb/
  5. challenges/childtbtraining_manual/en/.
  6. 3. World Health Organisation. Tuberculosis, what is TB? How is it treated? Ask the expert Reviewed March 2015. Avaiable from: http://
  7. www.who.int/features/qa/08/en/.
  8. 4. Bilgiç H. Tüberküloz epidemiyolojisi. Tüberküloz kliniǧi ve kontrolu.
  9. Kocabaş A (ed). Ankara: Ajans Emel, 1991:401-37.
  10. 5. Akdağ R. Tüberküloz tanı ve tedavi rehberi. Ankara: Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd Şti., 2011:71-84.
  11. 6. Sudre P, Ten Dam G, Kochi A. Tuberculosis: A global overview
  12. of the situation today. Bulletin of the World Health Organization
  13. 1992;70:149.
  14. 7. Tuberculosis guide for low income countries. In: Enarson DA, Rieder HL, et all. (eds). International Union Against Tuberculosis and
  15. Lung Diseases. 4. Ed. Frankfurt: 1996.
  16. 8. Diagnostic Standards and Classification of Tuberculosis in Adults
  17. and Children. This official statement of the American Thoracic
  18. Society and the Centers for Disease Control and Prevention was
  19. adopted by the ATS Board of Directors, July 1999. This statement
  20. was endorsed by the Council of the Infectious Disease Society of
  21. America, September 1999. Am J Respir Crit Care Med 2000;1376-
  22. 95.
  23. 9. Özmert EN. Dünya’da ve Türkiye’de aşılama takvimindeki gelişmeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;51:168-75.
  24. 10. Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığı. Türkiye’de tüberkülozun kontrolü için başvuru kitabı. Ankara: 2003:5-9, 12-13,58-62.
  25. 11. WHO. BCG vaccine. WHO position paper. Weekly Epidemiol Rec
  26. 2004;79: 25-40.
  27. 12. American Academy of Pediatrics. Tuberculosis. In: Pickering LK
  28. (ed). Red Book. Report of the Committee on Infectious Diseases.
  29. 26th ed. Northwest Point Blvd Elk Grove Village, IL 2003:642-60.
  30. 13. Göçmen A, Cengizler R, Özçelik U, ve ark. Childhood tuberculosis:
  31. A report of 2205 cases. Turk J Pediatr 1997; 39:149-58.
  32. 14. Ayçiçek A, Aktaş G, Çelen Ö. Şanlıurfa ilindeki 69 çocuk tüberkülozu vakasının klinik, radyolojik ve epidemiyolojik özellikleri. Çocuk
  33. Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2006;49:205-12.
  34. 15. Arpaz S, Keskin S, Kiter G. Tüberkülozlu çocuk hastalarımızın
  35. geriye dönük olarak değerlendirilmesi. Turkish Thoracic Journal
  36. 2001;1:27-33.
  37. 16. Treatment of Tuberculosis: Guidelines for National Programmes.
  38. World Health Organization. 2. ed. 1997.
  39. 17. Marais BJ, Gie RP, Schaaf HS, Hesseling AC, Obihara CC, Starke
  40. JJ, et al. The natural history of childhood intra-thoracic tuberculosis: A critical review of literature from the pre-chemotherapy era. Int
  41. J Tuberc Lung Dis 2004;8:392-402.
  42. 18. Leung AN, Müller NL, Pineda PR, FitzGerald JM. Primary tuberculosis in childhood: Radiographic manifestations. Radiology
  43. 1992;182:87-91.
  44. 19. Marais BJ, Hesseling AC, Gie RP. Bacteriologic yield in children
  45. with intra-thoracic tuberculosis. Clin Infect Dis 2006;42:e69-71.
  46. 20. Singh M, Moosa MV, Kumar L, Sharma M. Role of gastric lavage
  47. and broncho-alveolar lavage in the microbiological diagnosis of
  48. childhood pulmonary tuberculosis. Ind J Pediatr 2000;37:947-51.
  49. 21. World Health Organization. Rapid advice. Treatment of tuberculosis in Children. Geneva : World Health Organization, 2010.
  50. 22. Graham SM. Treatment of paediatric TB: revised WHO guidelines.
  51. Pediatr Resp Rev 2011;12:22-6.
  52. 23. Bilgiç H. Türkiye’de tüberkülozun durumu ve eradikasyon (kontrol)
  53. programı. 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II Tüberküloz
  54. Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu. Samsun. 2003: 18-20. http://
  55. www.klimik.org.tr/wp-content/uploads/2012/02/ 98201112419-
  56. Hayati_Bilgic.pdf

Telif hakkı ve lisans

Nasıl atıf yapılır

1.
Bozabalı S, Olukman Ö, Cangar Ş. Çocukluk Çağı Tüberkülozlu Olguların Klinik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2017 Apr. 1 [cited 2025 May 24];11(1):27-33. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/473