Öz

Amaç: Anne sütü ile beslenmenin bebeğin hastalanma ve ölüm oranlarını belirgin olarak azalttığı bilinmekte ve çocuklardaki çeşitli psikiyatrik sorunları azaltabileceği öngörülmektedir. Bu çalışmada erken çocukluk dönemindeki sağlıklı toplum örnekleminde, anne sütü alma süresi ile psikiyatrik sorunların, özellikle de beslenme ve uyku sorunlarının ilişkisini incelemeyi amaçladık.

Yöntem: Samsun ilini temsil edecek şekilde sağlık ocakları aşılama kliniklerine ailesi eşliğinde başvuran 12-42 ay arasındaki çocuklara ulaşmak suretiyle, tüm ilçeler kırsal ve kentsel nüfus oranlarına göre katmanlanmış ve her bir sağlık ocağında çalışmaya dahil edilecek çocukların sayısı belirlenmiştir. Çalışmaya yaşları ortalama 25.76±7.80 (12-42) ay olan toplam 376 çocuk dahil edilmiştir. Anneler Kısa 1-3 Yaş Sosyal Duygusal Değerlendirme Ölçeği’ni (K-1/3-SDD-TR) ve Çocuk Davranış Değerlendirme Ölçeği’ni /2-3 (ÇDDÖ-2/3) doldurmuşlardır.

Bulgular: Katılımcılar anne sütü alma sürelerine göre gruplandıklarında, 2 aydan daha kısa süre ve 24 aydan daha uzun süre anne sütü alanların ÇDDÖ-2/3 toplam puan ve K-1/3-SDD-TR psikiyatrik sorun (PS) puanlarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu ve bu gruplarda özellikle yeme sorunlarının daha fazla olduğu görülmüştür. Ayrıca, K-1/3-SDD-TR PS puanı subklinik kesme değerinden yüksek olma durumu ile ilişkili etkenleri incelemek için yapılan lojistik regresyon analizinde, anne ve babanın yaşları ve eğitim sürelerine ek olarak anne sütü alma süresinin de psikiyatrik sorun düzeyi ile anlamlı bir ilişki içinde olduğunu ortaya koymuştur (X 2 = 26.47, df= 7, N=337, p<.001)

Tartışma: Bu çalışmanın bulguları genel olarak incelendiğinde anne sütü alma süresinin özgül bir etken olarak, çocuklarda ruhsal sorunların düzeyi, özellikle de yeme sorunları ile ilişkili olduğu görülmüştür. İki aydan daha kısa ya da 24 aydan daha uzun süre anne sütü almanın bir psikososyal risk etkeni olarak görülebileceğine dair kanıtlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Anne sütü, emzirme, erken çocukluk dönemi, psikiyatik belirtiler, yeme sorunları

Referanslar

  1. Atıcı A, Polat S, Turhan AH. Anne sütü ile Beslenme. Turkiye Klinikleri J Pediatr Sci ;3:1-5. Çakaloz B, Pekcanlar-Akay A. Dikkat eksikliği ve yıkıcı davranış bozukluklarında doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası yaşanan sorun ve anne sütü alış sürelerinin psikopatoloji gelişimine katkıla- rı. Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 2005;12:3-10
  2. Lawrence RA. Peer support: Making a difference in breast-feeding duration. CMAJ. 2002;8;166:42-43
  3. Yağcı RV. Sağlıklı Süt Çocuğu Beslenmesi. Turkiye Klinikleri J Pe- diatr Sci 2007;3:116-119
  4. Davis MK. Breastfeeding and chronic disease in childhood and adolescence. Pediart Clin North Am 2001;48:125–141.
  5. Labbok MH. Effects of breastfeeding on the mother. Pediatr Clin North Am 2001;48:143–158.
  6. Reynolds A. Breastfeeding and brain development. Pediatr Clin North Am 2001;48:159–171.
  7. Johnson DL, Swank PR, Howie VM, Baldwin CD, Owen M. Breast-feeding and children’s intelligence. Psychol Rep ;79:1179–1185.
  8. Mortensen EL, Michaelsen KF, Sanders SA, Reinisch JM. The as- sociation between duration of breastfeeding and adult intelligen- ce. JAMA, 2002;287:2365–2371.
  9. Quinn PJ, O’Callaghan M, Williams GM, Narjman JM, Ander- sen MJ, Bor W. The effect of breastfeeding on child develop- ment at 5 years: a cohort study. Journal of Paediatr Child Health ;37:465–469. Stevens LJ, Zentall SS, Deck JL, Abate ML, Watkins BA, Lipp SR, Burgess JR. Essential fatty acid metabolism in boys with attention deficit hyperactivity disorder. Am J Clin Nutr 1995;62:761-768.
  10. Yorbık Ö, Kırmızıgül P, Demirkan S, Söhmen T. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Anne Sütü Alma Süre- leri. Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 2003;10:115-120.
  11. Butte NF. Impact of ınfant feeding practices on childhood obesity J Nutr. 2009;139:412S-416S
  12. Jain A, Concato J, Leventhal JM. How good is the evidence linking breastfeeding and intelligence? Pediatrics, 2002;109:1044–1053.
  13. Furman L, Minich NM, Hack M. Breast-feeding of very low birth weight infants. J Hum Lact 1998;14:29–34.
  14. Lucas A, Cole TJ, Morley R, Lucas PJ, Davis JA, Bamford MF, Crowle P, Dossetor JF, Pearse R, Boon A. Factors associated with maternal choice to provide breast milk for low birthweight infants. Arch Dis Child 1988;63:48–52.
  15. World Health Organization (WHO). World Heath Organization Weekly Epidemiological Record, 1995;17:117–120.
  16. World Health Organization (WHO).Global Data Bank on Breast- feeding. Geneva: WHO. 2003
  17. Karabekiroğlu K, Rodopman-Arman A, Ay P, Özkesen M, Akbaş S, Taşdemir GN, ve ark Kısa 1-3 Yaş Sosyal Duygusal Değerlen- dirme Ölçeği (K-1/3-SDD-TR) Türkçe Versiyonunun Geçerlilik ve Güvenilirliği. 17. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hasta- lıkları Kongresi, 19-22 Nisan, İzmir. 2007
  18. Briggs-Gowan MJ, Carter AS. Brief Infant-Toddler Social and Emotional Assessment (BITSEA) manual, version 2.0. New Ha- ven, CT: Yale University. 2002
  19. Achenbach T, Rescorla L. Manual for the ASEBA preschool forms and profiles. Burlington: University of Vermont. 2000
  20. Erol N, Şimşek Z, Öner Ö, Münir K. Behavioral and emotional problems among Turkish children at ages 2 to 3 years. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 2005;44:80-87.
  21. Thomas JM, Benham AL, Gean M, Luby J, Minde K, Turner S, Wright HH. Practice parameters for the psychiatric assessment of infants and toddlers (0-36 months) American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, ;36:21-36. Çoşkun T. Anne sütü ile beslenmenin yararları. Katkı Pediatri Dergisi 2003;25:199-202.
  22. Angelsen NK, Vik T, Jacobsen G, Bakketeig LS. Breast feeding and cognitive development at age 1 and 5 years. Arch Dis Child ;85:183-188. Golding J, Rogers IS, Emmett PM. Association between breast feeding, child development and behaviour. Early Human Deve- lopment Suppl 1997;49:175-184.
  23. Gale CR, Martyn CN. Breastfeeding, dummy use, and adult intel- ligence. Lancet, 1996;347:1072–1075.
  24. Jacobson SW, Chiodo LM, Jacobson JL. Breastfeeding effects on intelligence quotient in 4- and 11-year-old children. Pediatrics, ;103:e71. Richards M, Wadsworth M, Rahimi-Foroushani A, Hardy R, Kuh D, Paul A. Infant nutrition and cognitive development in the first offspring of a national UK birth cohort. Dev Med Child Neurol ;40:163–167. Grattan DR, Pi XJ, Andrews ZB, Augustine RA, Kokay IC, Sum- merfield MR, Todd B, Bunn SJ. Prolactin receptors in the brain during pregnancy and lactation: Implications for behavior. Horm Behav 2001;40:115–124.
  25. Nelson EE, Panksepp J. Brain substrates of infant–mother attach- ment: Contributions of opioids, oxytocin, and norepinephrine. Neurosci Biobehav Rev 1998;22:437–452.
  26. Newton N. The quantitative effect of oxytocin (pitocin) on hu- man milk yield. Ann New York Acad Sci, 1992;652:481–483.
  27. Mezzacappa ES. A preliminary study of the effects of breast fee- ding on maternal health. Int J Behav Med 1997;4:230–241.
  28. Heck H, De Castro JM. The caloric demand of lactation does not alter spontaneous meal patterns, nutrient intakes, or moods of women. Physiol Behav 1993;54:641–648
  29. Mezzacappa ES, Guethlein W, Nelson-Vaz BA, Bagiella E. A pre- liminary study of breast feeding and maternal symptomatology. Ann Behav Med 2000;22:71–79.
  30. Alder EM, Cox JL. Breast feeding and postnatal depression. J Psychosom Res 1983;27:139–144.
  31. Alder EM, Bancroft J. The relationship between breast feding per- sistence, sexuality and mood in postpartum women. Psychol Med ;18:389–396. Cooper PJ, Murray L, Stein A. Psychosocial factors associated with the early termination of breast feeding. J Psychosom Res ;37:171–176. Susman VL, Katz JL. Weaning and depression: another postpar- tum complication. Am J Psychiatry, 1998;145:498–501.
  32. Klein DF, Skrobala AM, Garfinkel RS. Preliminary effects of preg- nancy on the course of panic disorder. Anxiety, 1995;1:227–232.
  33. Johnstone HA, Wigger A, Douglas AJ, Neumann ID, Landgraf R, Seckl JR, Russell JA. Attenuation of hypothalamic-pituitary- adrenal axis stress responses in late pregnancy: changes in feedfor- ward and feedback mechanisms. J Neuroendocrinol 2000;12:811–
  34. Toufexis DJ, Thrivikraman KV, Plotsky PM, Morilak DA, Huang N, Walker CD. Reduced noradrenergic tone to the hypothalamic paraventricular nucleus contributes to the stress hyporesponsive- ness of lactation. J Neuroendocrinol 1998;10:417–427.
  35. Tu MT, Lupien SJ, Walker CD. Measuring stress responses in post- partum mothers: perspectives from studies in human and animal populations. Stress 2005;8:19–34.
  36. Kudielka BM, Hellhammer DH, Wüst S. Why do we respond so differently? Reviewing determinants of human salivary cortisol responses to challenge Psychoneuroendocrinology. 2009;34:2-18
  37. Karabekiroğlu K. Antenatal Endojen ve Eksojen Steroidlerin Fe- tal Beyin Üzerine Etkileri ve Psikiyatrik Sonuçları. Yeni Sempoz- yum, 2007;45:99-106
  38. Dennis CL. Breastfeeding initiation and duration: A 1990–2000 li- terature review. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 2002;31:12–32.
  39. Donath S, Amir LH. Rates of breastfeeding in Australia by state and socioeconomic status: evidence from the 1995 National He- alth Survey.. Breastfeed Rev. 2000;8:23-27

Telif hakkı ve lisans

Nasıl atıf yapılır

1.
Karabekiroğlu K, Akbaş S, Taşdemir GN. Anne Sütü Alma Süresi Erken Çocukluk Dönemi Psikiyatrik Sorunları İçin Özgül Bir Risk Faktörü Müdür?. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2009 Jun. 1 [cited 2025 May 24];3(3):24-33. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/69