Öz

Amaç: COVİD-19’un çocukların ve yetişkinlerin ruh sağlığı üzerindeki etkisi, yakın gelecekte sağlık hizmetlerinde en güncel sorunlardan biri olmaya adaydır. Bu çalışma ile hışıltılı çocuk tanılı hastaların pandemi dönemindeki klinik seyirlerini belirlemek, duygusal, davranışsal, sosyal ve psikiyatrik değerlendirmelerini yapmak, ayrıca annelerinin de psikiyatrik durumlarını değerlendirerek pandeminin hastalık takip ve tedavisi üzerine olan olası etkisinin araştırmak amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 2-5 yaş arası 58 hışıltılı çocuk tanılı hasta dahil edildi. Hastaların sosyodemografik özellikleri ve hışıltı geçmişlerine ait veriler kaydedildi. Güncel klinik durumlarını değerlendirmek üzere Çocuklar İçin Solunum ve Astım Kontrol Testi uygulandı. Psikiyatrik değerlendirme amacıyla hastalara Güçler ve Güçlükler Anketi (SDQ), annelerine ise Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği 21 (DASS 21) ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Testi uygulandı.


Bulgular: Çalışmamızda pandemi döneminde hastalarımızın değişen oranlarda (%17-43) duygusal, davranış, hiperaktivite, akran ve sosyal açılardan problem yaşadığı gözlemlenmiştir. Kız çocuklarda duygusal problemlerin daha sık görülmesi özellikle dikkat çekmiştir. Annelerdeki depresyon skorları ile çocuklarının SDQ toplam skorları arasında pozitif ilişki olduğu gösterilmiştir. Buna karşılık güncel hastalık kontrol durumunun, hospitalizasyon öyküsünün ve pandemi döneminde semptomatik olup olmamanın annelerde mental etkilenmeye katkıda bulunmadığı gözlenmiştir.


Sonuç: Depresyon puanı yüksek olan annelerin çocuklarında genel güçlük puanlarının yüksek saptanması, anne ve çocuk ruh sağlığının birlikte değerlendirilmesine ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Psikolojik etki çok faktörlüdür ve toplumlar arasında farklılık gösterir. Bu konuda ailesel ve bireysel değişkenlerin göz önüne alındığı daha büyük ölçekli gelecek çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: çocuk, Covid-19, mdsdds

Referanslar

  1. Miller EK, Avila PC, Khan YW, Word CR, Pelz BJ, Papadopoulos NG, et al. Wheezing Exacerbations in Early Childhood: Evaluation, Treatment, and Recent Advances Relevant to the Genesis of Asthma. J Allergy Clin Immunol Pract 2014;2:537-543.
  2. Yao W, Barbé-Tuana FM, Llapur CJ, Jones MH, Tiller C, Kimmel R, et al. Evaluation of Airway Reactivity and Immune Characteristics as Risk Factors for Wheezing Early in Life. J Allergy Clin Immunol 2010;126:483-488.e1.
  3. Teyhan A, Galobardes B, Henderson J. Child Allergic Symptoms and Mental Well-Being: The Role of Maternal Anxiety and Depression. J Pediatr 2014;165:592-9.e5.
  4. Stawicki SP, Jeanmonod R, Miller AC, Paladino L, Gaieski DF, Yaffee AQ, et al. The 2019–2020 Novel Coronavirus (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2) Pandemic: A Joint American College of
  5. Academic International Medicine-World Academic Council of Emergency Medicine Multidisciplinary COVID-19 Working Group Consensus Paper. J Glob Infect Dis 2020;12:47-93.
  6. Giorgio ED, Di Riso D, Mioni G, Cellini N. The interplay between mothers’ and children behavioral and psychological factors during COVID 19: an Italian study. Eur Child Adolesc Psychiatry 2020;30:1401-12.
  7. Dhiman S, Sahu PK, Reed WR, Ganesh GS, Goyal RK, Jain S. Impact of COVID-19 outbreak on mental health and perceived strain among caregivers tending children with special needs. Res Dev Disabil 2020;107:103790.
  8. Xiong J, Lipsitz O, Nasri F, Lui LMW, Gill H, Phan L, et al. Impact of COVID-19 pandemic on mental health in the general population: A systematic review. J Affect Disord 2020;277:55-64.
  9. Armour C, McGlinchey E, Butter S, McAloney-Kocaman K, McPherson KE. The COVID-19 Psychological Wellbeing Study: Understanding the Longitudinal Psychosocial Impact of the COVID-19 Pandemic in the UK; a Methodological Overview Paper. J Psychopathol Behav Assess 2020;1-17.
  10. Murphy KR, Zeiger RS, Kosinski M, Chipps B, Mellon M, Schatz M, et al. Test for respiratory and asthma control in kids (TRACK): a care- giver-completed questionnaire for preschool- aged children. J Allergy Clin Immunol 2009;123:833-9.
  11. Buyuktiryaki B, Sahiner UM, Yavuz ST, Cavkaytar O, Arik Yilmaz E, Soyer OU, et al. Validation of the Turkish version of “Test for Respiratory and Asthma Control in Kids (TRACK)” questionnaire. J Asthma 2013;50:1096-101.
  12. Goldman R. The Strengths and Diffuculties Questionnarie. A research note. J Child Psychol Psychiatry 1997; 38:581-6.
  13. Güvenir T, Özbek A, Baykara B, Arkar H, Şentürk B, İncekaş S. Güçler ve güçlükler anketinin (GGA) Türkçe uyarlamasının psikometrik özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Derg 2008;15:65-74.
  14. Smith BW, Dalen, J, Wiggins K, Tooley, E, Christopher P, Bernard J. The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. Int J Behav Med 2008;15:194–200.
  15. Dogan T. Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being 2015;3:93-102.
  16. Lovibond SH, Lovibond PF. Manual for the Depression Anxiety Stress Scales, 2nd ed. Sydney, Australia: Pychology Foundation of Australia; 1995
  17. Brown TA, Chorpita BF, Korotitsch W, Barlow D.H. Psychometric properties of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) in clinical samples. Behav Res Ther 1997;35:79-89.
  18. Yılmaz Ö, Boz H, Arslan A. Depresyon anksı̇yete stres ölçeğı̇nı̇n (DASS 21) türkçe kısa formunun geçerlı̇lı̇k-güvenı̇lı̇rlı̇k çalışması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2017;2:78 - 91.
  19. Abrams EM, Jong GW, Yang CL. Asthma and COVID‐19. CMAJ 2020;192:E551.
  20. Moeller A, Thanikkel L, Duijts L, Gaillard EA, Marcos LG, Kantar A, et al. COVID-19 in children with underlying chronic respiratory diseases: survey results from 174 centres. ERJ Open Res 2020;6:00409-2020.
  21. Shaker MS, Oppenheimer J, Grayson M, Stukus D, Hartog N, Hsieh EWY, et al. COVID-19: Pandemic Contingency Planning for the Allergy and Immunology Clinic. J Allergy Clin Immunol Pract 2020;8:1477-1488.e5.
  22. Sim K, Chan YH, Chong PN, Chua HC, Soon SW. Psychosocial and coping responses within the community health care setting towards a national outbreak of an infectious disease. J Psychosom Res 2010;68:195-202.
  23. Talaat F, Ramadan I, Aly S, Hamdy E. Are multiple sclerosis patients and their caregivers more anxious and more committed to following the basic preventive measures during the COVID-19 pandemic? Mult Scler Relat Disord 2020;46:102580.
  24. Kubb C, Foran HM. Measuring COVID-19 Related Anxiety in Parents: Psychometric Comparison of Four Different Inventories. JMIR Ment Health 2020;7:e24507.
  25. Malkawi SH, Almhdawi K, Jaber AF, Alqatarneh NS. COVID 19 Quarantine Related Mental Health Symptoms and their Correlates among Mothers: A Cross Sectional Study. Matern Child Health J 2021;25:695-705.
  26. Iannarella R, Lattanzi C, Cannata G, Argentiero A, Neglia C, Fainardi V, et al. Coronavirus infections in children: from SARS and MERS to COVID-19, a narrative review of epidemiological and clinical
  27. features. Acta Biomed 2020;91:e2020032.
  28. Sprang G, Silman M. Posttraumatic stress disorder in parents and youth after health-related disasters. Disaster Med PublicHealth Prep 2013;7:105–10.
  29. Garcia de Avila MA, Filho PTH, Letícia da Silva Jacob F, Regina Souza Alcantara, Berghammer M, Jenholt Nolbris M, et al. Children’s Anxiety and Factors Related to theCOVID-19 Pandemic: An Exploratory
  30. Study Using the Children’s Anxiety Questionnaire and the Numerical Rating Scale. Int J Environ Res Public Health 2020;17:5757.
  31. Jiao WY, Wang LN, Liu J, Fang SF, Jiao FY, Mantoani MP, et al. Behavioral and Emotional Disorders in Children during the COVID-19 Epidemic. J Pediatr 2020;221:264-266.e1.
  32. Francisco R, Pedro M, Delvecchio E, Espada JP, Morales A, Mazzeschi C, et al. Psychological Symptoms and Behavioral Changes in Children and Adolescents During the Early Phase of COVID-19 Quarantine in Three European Countries. Front Psychiatry 2020;11:570164.
  33. Bongers IL, Koot HM, van der Ende J, Verhulst, FC. The normative development of child and adolescent problem behavior. J Abnorm Psychol.2003;112:179-92.
  34. Leve LD, Kim HK, Pears KC. Childhood temperament and family environment as predictors of internalizing and externalizing trajectories from ages 5 to 17. J Abnorm Child Psychol 2005;33:505–20.
  35. Sterba SK, Prinstein MJ, Cox MJ. Trajectories of internalizing problems across childhood: Heterogeneity, external validity, and gender differences. Dev Psychopathol 2007;19:345–66.
  36. Goodman SH, Rouse MH, Connell AM, Broth MR, Hall CM, Heyward D. Maternal depression and child psychopathology: a meta-analytic review. Clin Child Fam Psychol Rev 2011; 14:1-27.

Telif hakkı ve lisans

Nasıl atıf yapılır

1.
Sengul Emeksiz Z, Büyük Yaytokgil Ş, Karaatmaca B, Toyran M, Civelek E, Şenses Dinç G, et al. COVİD-19 Pandemisi Döneminde Hışıltılı Çocuk Tanısıyla Takip ve Tedavi Edilen 2-5 Yaş Grubu Çocuklarda Psikiyatrik Belirtiler ve Annelerin Depresyon, Kaygı ve Stres Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2022 Jul. 7 [cited 2025 May 24];16(4):299-306. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/870