Öz
Sağlıklı beslenme akciğerlerin gelişiminde önemli bir role sahiptir. Birçok sistem üzerine olumsuz etkiye neden olan malnütrisyonun özellikle solunum sistemi gelişimi ve akciğer hastalıkları üzerindeki etkileri, ileri yaşlarda solunum fonksiyonlarında kalıcı bozulmaya yol açabilmektedir. Malnütrisyonun çocukluk çağında önlenmesi, erken tanınması ve gerekli müdahalelerde bulunulması morbidite ve mortaliteyi azaltmaya katkıda bulunacaktır. Bu derlemede; sağlıklı beslenmenin akciğer gelişimine etkisi, çocuklarda görülen malnütrisyonun akciğer hastalıklarının sıklığına ve bu hastalıkların klinik gidişine etkilerinin tartışılması, çocukluk çağı akciğer hastalıklarında beslenme önerilerinin ve malnütrisyonu önlemeye yönelik çözüm önerilerinin incelenmesi, dünyada bu konuda alınan önlemlerin gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Bebeklik ve çocukluk dönemindeki malnütrisyonun akciğer sağlığı ve solunum fonksiyonlarına etkileri net bilinmemekle birlikte, yapılan çalışmalar erken çocukluk dönemindeki malnütrisyonun solunum fonksiyonlarını daha olumsuz yönde etkilediğini göstermiştir. Malnütrisyon, hücresel immünite ve kazanılmış immüniteye etkilerinin yanında akciğer gelişimine olan etkileri ile de solunum yolu enfeksiyonları sıklığını ve riskini artırmaktadır. Bunların yanı sıra bu etkiler kronik akciğer hastalıkları gelişme riskini de artırmaktadır. Çocukluk çağında solunum yolu hastalıklarına bağlı ölümlerin büyük bölümü önlenebilir ölümlerdir. Ancak bu konuda etkili önlemlerin alınması ve uygun yaklaşımların yapılması önemlidir. Anne sütü alımının desteklenmesi, annenin gebelikte yeterli beslenmesi, mikrobesin ögelerinin alımının desteklenmesi, kronik solunum yolu hastalıklarında erken dönemde beslenme durumunun kontrol edilmesi ve önlemlerin alınması hastaların ileri yaştaki prognozunu olumlu etkileyecektir. Sonuç olarak; çocukların rutin izlemlerinde büyümenin, yeterli kilo alımı ve boy uzamasının olup olmadığının değerlendirilmesi önlenebilir sorunlarda erken müdahaleler açısından önemli bir yere sahiptir.
Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı akciğer hastalıkları, malnutrisyon, solunum fonksiyonları, nutrisyon
Referanslar
- Stocks J, Hislop A, Sonnappa S. Early lung development: lifelong effect on respiratory health and disease. Lancet Respir Med 2013;1:728–42.
- Karim T, Muhit M, Khandaker G. Interventions to prevent respiratory diseases - Nutrition and the developing world. Paediatr Respir Rev 2017;22:31-7.
- Walson JL, Berkley JA. The impact of malnutrition on childhood infections. Curr Opin Infect Dis. 2018;3:231-6.
- UNICEF. Global Nutrition Report 2016: from promise to impact: ending malnutrition by 2030. Available from https://www.ifpri.org/publication/global-nutrition-report-2016-promise-impact-ending-malnutrition-2030.
- Rodrı´guez L, Cervantes E, Ortiz R. Malnutrition and gastrointestinal and respiratory infections in children: a public health problem. Int J Environ Res Public Health 2011;8:1174–2.
- Arigliani M, Spinelli AM, Liguoro I, Cogo P. Nutrition and Lung Growth. Nutrients 2018;10:919.
- Sonnenschein-van der Voort AM, Gaillard R, de Jongste JC, Hofman A, Jaddoe VW, Duijts L. Foetal and infant growth patterns, airway resistance and school-age asthma. Respirology 2016;21:674-82.
- Lange P, Celli B, Agustí A, Boje Jensen G, Divo M, Faner R, et al. Lung-Function Trajectories Leading to Chronic Obstructive Pulmonary Disease. N Engl J Med 2015;373:111-22.
- Dogaru CM, Nyffenegger D, Pescatore AM, Spycher BD, Kuehni CE. Breastfeeding and childhood asthma: systematic review and meta-analysis. Am J Epidemiol 2014;179:1153-67.
- Waidyatillake NT, Allen KJ, Lodge CJ, Dharmage SC, Abramson MJ, Simpson JA, et al. The impact of breastfeeding on lung development and function: a systematic review. Expert Rev Clin Immunol 2013;9:1253-65.
- Lelijveld N, Kerac M, Seal A, Chimwezi E, Wells JC, Heyderman RS, et al. Long-term effects of severe acute malnutrition on lung function in Malawian children: a cohort study. Eur Respir J 2017;49:1601301.
- WHO Malnutrition factsheet 2020. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/malnutrition#:~:text=47%20million%20children%20under%205,%2D%20and%20middle%2Dincome%20countries.
- Jones KD, Thitiri J, Ngari M, Berkley JA. Childhood malnutrition: toward an understanding of infections, inflammation, and antimicrobials. Food Nutr Bull 2014;35:S64-70.
- Zar HJ, Ferkol TW. The global burden of respiratory disease-impact on child health. Pediatr Pulmonol 2014;49:430-4.
- Walker CLF, Rudan I, Liu L, Nair H, Theodoratou E, Bhutta ZA, O’Brien KL, Campbell H, Black RE. Global burden of childhood pneumonia and diarrhoea. Lancet 2013;381:1405-16.
- Kotloff KL, Nataro JP, Blackwelder WC, Nasrin D, Farag TH, Panchalingam S, et al. Burden and aetiology of diarrhoeal disease in infants and young children in developing countries (the Global Enteric
- Multicenter Study, GEMS): a prospective, case-control study. Lancet 2013;382:209-22.
- Ngari MM, Fegan G, Mwangome MK, Ngama MJ, Mturi N, Scott JAG, et al. Mortality after Inpatient Treatment for Severe Pneumonia in Children: a Cohort Study. Paediatr Perinat Epidemiol 2017;31:233-42.
- Gupta KB, Gupta R, Atreja A, Verma M, Vishvkarma S. Tuberculosis and nutrition. Lung India 2009;26:9-16.
- Munthali T, Jacobs C, Sitali L, Dambe R, Michelo C. Mortality and morbidity patterns in under-five children with severe acute malnutrition (SAM) in Zambia: a five-year retrospective review of hospital-based records (2009-2013). Arch Public Health 2015;73:23.
- Agarwal D, Misra SK, Chaudhary SS, Prakash G. Are we Underestimating the Real Burden of Malnutrition? An Experience From Community-Based Study. Indian J Community Med 2015;40:268-72.
- Chisti MJ, Ahmed T, Pietroni MA, Faruque AS, Ashraf H, Bardhan PK, et al. Pulmonary tuberculosis in severely-malnourished or HIV-infected children with pneumonia: a review. J Health Popul Nutr 2013;31:308-13.
- Bhat RY, Manjunath N. Correlates of acute lower respiratory tract infections in children under 5 years of age in India. Int J Tuberc Lung Dis 2013;17:418-22.
- Durbin C, Egan R, Gervasi K, Nadeau N, Neal E, Reich S, et al. The effects of obesity on pulmonary function in children. JAAPA 2017;30:30-33.
- Lang JE. Obesity and asthma in children: current and future therapeutic options. Pediatr Drugs 2014;16:179-88.
- Gilliland FD, Berhane K, Islam T, Ribeiro JD, Mendes RT. Obesity and the risk of newly diagnosed asthma in school-age children. Am J Epidemiol 2003;158:406-15.
- Ferreira MS, Marson FAL, Wolf VLW, Ribeiro JD, Mendes RT. Lung function in obese children and adolescents without respiratory disease: a systematic review. BMC Pulm Med 2020;20:281.
- Winck AD, Heinzmann-Filho JP, Soares RB, da Silva JS, Woszezenki CT, Zanatta LB. Effects of obesity on lung volume and capacity in children and adolescents: a systematic review. Rev Paul Pediatr 2016;34:510–7.
- Castro-Rodríguez JA, Holberg CJ, Morgan WJ, Wright AL, Martinez FD. Increased incidence of asthma like symptoms in girls who become overweight or obese during the school years. Am J Respir Crit Care Med 2001;163:1344-9.
- Daar G, Sarı K, Gencer ZK, Ede H, Aydın R, Saydam L. The relation between childhood obesity and adenotonsillar hypertrophy. Eur Arch Otorhinolaryngol 2016;273:505-9.
- Bailey RL, West KP Jr, Black RE. The epidemiology of global micronutrient deficiencies. Ann Nutr Metab 2015;66 Suppl 2:22-33.
- Nakao RM, Kennedy KI, Savina G. Breastfeeding education and infant health in the rural Philippines. Ecol Food Nutr 1992;27:115-26.
- Osendarp SJ, van Raaij JM, Darmstadt GL, Baqui AH, Hautvast JG, Fuchs GJ. Zinc supplementation during pregnancy and effects on growth and morbidity in low birthweight infants: a randomised placebo controlled trial. Lancet 2001;357:1080-5.
- Gogia S, Sachdev HS. Vitamin A supplementation for the prevention of morbidity and mortality in infants six months of age or less. Cochrane Database Syst Rev 2011;10:CD007480.
- Bergman P, Lindh AU, Björkhem-Bergman L, Lindh JD. Vitamin D and Respiratory Tract Infections: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. PLoS One 2013;8:e65835.
- Bisgaard H, Jensen SM, Bønnelykke K. Interaction between asthma and lung function growth in early life. Am J Respir Crit Care Med 2012;185:1183-9.
- 2020 Global Nutrititon Report, Children, Food and Nutrition. https://www.unicef.org/media/60806/file/SOWC-2019.pdf