Öz

Amaç: Ebeveynlerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi düzeyleri, tutumları ve çocuklarının aşılanma durumlarını incelemek, aşılanma oranlarını etkileyebilecek etmenleri belirlemek, aşı kararsızlığı varsa nedenlerini araştırmak amaçlandı.


Gereç ve Yöntemler: Çalışma Ağustos -Eylül 2020 aylarında Ankara Şehir Hastanesi Çocuk Hastanesi Sağlam Çocuk Polikliniği’ne başvuran ebeveynlerle anket yapılarak gerçekleştirildi. Toplam 150 aileye anket çalışması için teklifte bulunuldu. Bunlar içinde 17 aile zamanının olmaması, ankete katılmak istememe gibi nedenlerle anket teklifini kabul etmedi. Anketler çalışma ile ilgili bilgi verildikten ve katılımcılardan onam alındıktan sonra yüz yüze görüşme yöntemi ile dolduruldu. Çalışmanın istatiksel analizi için SPSS-25 paket programı kullanıldı ve p<0.05 değeri anlamlı olarak kabul edildi.


Bulgular: Çalışmaya katılan ebeveynlerin %97.7’si aşılamanın gerekli bir uygulama olduğunu ifade etmiştir. Ebeveynlerin %93.9’unun bebeğinin aşısının tam olduğu, %47.7 kadarının rutin dışı aşılar hakkında bilgi sahibi olduğu, ancak %17.4’ünün rutin dışı aşı yaptırdığı görülmüştür. En fazla bilinen rutin dışı aşının rota virüs aşısı olduğu görülmüştür. Annenin eğitim düzeyi ve mesleği ile çocuklarına rutin dışı aşı yaptırma arasında pozitif bir korelasyon olduğu görülmüştür (p<0.001).


Sonuç: Aşı konusunda ailelerin bilinçlendirilmesi, sağlık çalışanlarının eğitilmesi, ailelerin endişelerinin giderilmesi ve rutin dışı aşıların aşı takvimine alınması aşı kabulünü artırabilir. 

Anahtar Kelimeler: Aşı, Bağışıklama, Bilgi, Davranış, Tutum

Referanslar

  1. 1. Adeyinka DA, Oladimeji O, Adeyinka FE, Aimakhu C. Uptake of childhood immunization among mothers of under five in southwestern Nigeria. The Internet Journal of Epidemiology; 2009, 7(2);1-9
  2. 2. Miller, M.A.; Hinman, A.R. Economic Analyses of Vaccine Policies. In Vaccines, 4th ed.; Plotkin, S.A., Orenstein, W.A., Eds.; Elsevier Inc.: Philadelphia, PA, USA, 2004; Chapter 57.
  3. 3. World Health Organization. Immunization coverage. Erişim Adresi; https://www.who.int/data/gho/data/themes/topics/immunization-coverage. Erişim Tarihi:19.09.2020
  4. 4. World Health Organization. 2016. Erişim Adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/170250/9789240694439_eng.pdf?sequence=1 Erişim Tarihi; 19.09.2020
  5. 5. Dolar O, Gökçay G, Bulut A, Neyzi O, İstanbul’da Beş Yaş Altı Çocuk Ölümlerinin Epidemiyolojisi: 12 Yılda Neler Değişti? Nüfusbilim DergisiTurkish Journal Of Population Studies. 2016; 27(1): 35-48.
  6. 6. Yüksel F, Turkkan D, Ünal BM, Dinc AH, Medico-Legal Autopsy Results of Preschool Childhood Deaths. Trakya Universitesi Tip Fakultesi Dergisi. 2010; 27(1):65-67.
  7. 7. Arvas A, Aşılamada Yapılan Hatalar. Türk Pediatri Arşivi, 2004, 39; 9-13.
  8. 8. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019, Erişim Adresi; https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/39024,haber-bulteni-2019pdf.pdf?0 Erişim Tarihi: 29.10.2020
  9. 9. World Health Organization. https://apps.who.int/immunization_monitoring/globalsummary/countries?countrycriteria%5Bcountry%5D%5B%5D=TUR Erişim Tarihi 1.11.2020
  10. 10. Sağlık Göstergeleri; Erişim Adresi, https://khgmozellikli.saglik.gov.tr/svg/inc/saglik_gostergeleri.pdf.Erişim Tarihi; 2.11.2020
  11. 11. T.C. Sağlık Bakanlığı. Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi. Erişim adresi; https://khgmsaglikhizmetleridb.saglik.gov.tr/TR-42937/genisletilmis-bagisiklama-programi-genelgesi.html. Erişim Tarihi: 30.10.2020
  12. 12. Arısoy ES, Çiftçi E, Hacımustafaoğlu M, Kara A, Kuyucu N, Somer A, et al. Clinical Practical Recommendations for Turkish National Vaccination Schedule for Previously Healthy Children (National Vaccination Schedule) and Vaccines not Included in the Schedule. J Pediatr Inf. 2015; 9(1): 1-11
  13. 13. Gür E. Vaccine Hesitancy - Vaccine Refusal. Turk Pediatri Arşivi. 2019; 54(1): 1–2.
  14. 14. Taşbakan MI, Göç, Mülteciler ve Aşılama, Erişim adresi; file:///C:/Users/win10/Downloads/gocmenlerde-bagisiklama.pdf. Erişim tarihi: 2.11.2020
  15. 15. Çıklar S, Güner PD, Annelerin Çocukluk Çağı Aşıları Hakkındaki Bilgi, Davranış ve Tutumları ve Aşı Reddi Nedenleri: Nitel ve Nicel Bir Araştırma Ankara Med J, 2020;(1):180-195.
  16. 16. Šeškutė M, Tamulevičienė E, Levinienė G. Knowledge and Attitudes of Postpartum Mothers towards Immunization of Their Children in a Lithuanian Tertiary Teaching Hospital. Medicina (Kaunas). 2018; 12;54(1):2.
  17. 17. Odusanya OO, Alufohai EF, Meurice FP, Ahonkhai VI. Determinants of Vaccination Coverage in Rural Nigeria. BMC Public Health. 2008 Nov 5;8:381. doi: 10.1186/1471-2458-8-381.
  18. 18. Kara SS, Polat M, Yayla BC, Demirdag TB, Tapisiz A, Tezer H, et al. Parental Vaccine Knowledge and Behaviours: a Survey of Turkish Families. East Mediterr Health J. 2018; 17;24(5):451-458.
  19. 19. Burghouts J, Del Nogal B, Uriepero A, Hermans PW, de Waard JH, Verhagen LM. Childhood Vaccine Acceptance and Refusal among Warao Amerindian Caregivers in Venezuela; A Qualitative Approach. PLoS One. 2017 Jan 20;12(1):e0170227.
  20. 20. Garcia LD, Velandia-Gonzalez M, Trumbo SP, Pedreira MC, Bravo-Alcantara P, Danovaro-Holliday MC. Understanding the Main Barriers to Immunization in Colombia to Better Tailor Communication Strategies. BMC Public Health. 2014;14:669 10.1186/1471-2458-14-669.
  21. 21. Cobos Munoz D, Monzon Llamas L, Bosch-Capblanch X. Exposing Concerns About Vaccination in Low- and Middle-income Countries: a Systematic Review. Int J Public Health. 2015;60(7):767–80.
  22. 22. Vonasek BJ, Bajunirwe F, Jacobson LE, Twesigye L, Dahm J, Grant MJ et al. Do Maternal Knowledge and Attitudes Towards Childhood Immunizations in Rural Uganda Correlate with Complete Childhood Vaccination? PloSone. 2016;11(2):255-262.
  23. 23. Kumar MV, Anjaneyulu G, Sree VN, Sai WMG. Immunization Status and Knowledge Regarding Ewer Vaccines Among Mothers in a Rural Area of Rangareddy District, Telangana, India. Community Med Public Health 2016;3:3157-60
  24. 24. Benin AL, Wisler-Scher DJ, Colson E, Shapiro ED, Holmboe ES. Qualitative Analysis of Mothers' Decision-making About Vaccines for Infants: the Importance of Trust. Pediatrics 2006;117(5):1532-41
  25. 25. Williams SE. What Are the Factors That Contribute to Parental Vaccine-hesitancy and What Can We Do About It? Hum Vaccin Immunother. 2014;10(9):2584–96.
  26. 26. Onsomu EO, Abuya BA, Okech IN, Moore D, Collins-McNeil J. Maternal Education and Immunization Status Among Children in Kenya. Matern Child Health J. 2015;19(8):1724-33.
  27. 27. Gust DA, Strine TW, Maurice E, Smith P, Yusuf H, Wilkinson M, et al. Underimmunization Among Children: Effects of Vaccine Safety Concerns on Immunization Status. Journal of the American Academy of Pediatrics. 2004;114(1):16-22
  28. 28. Mukherjee R, Arora M, Kotwal A, Hooda P, Awareness and Attitudes of Mothers Towards New Vaccines in the Childhood Vaccination Programme in Delhi State: A Cross Sectional Study, International Journal of Community Medicine and Public Health. 2017; 4(10):3859-63.
  29. 29. Omer SB, Salmon DA, Orenstein WA, deHart MP, Halsey N. Vaccine Refusal, Mandatory Immunization, and the Risks of Vaccine-Preventable Diseases. N Engl J Med. 2009;7;360(19):1981-8.

Telif hakkı ve lisans

Nasıl atıf yapılır

1.
Yüksel F, Kara Uzun A. Ebeveynlerin Çocukluk Çağı Aşıları Hakkındaki Bilgi, Davranış ve Tutumları. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2021 Jan. 22 [cited 2025 May 24];15(1):35-42. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/819