Öz

Amaç: Besin alerjili çocuğu olan ebeveynler, çocuklarının alerjik besinden kaçınarak güvenli şekilde beslenmesini sağlamaya çalışmaktadırlar. Bu çalışmada besin alerjili çocuğu olan ebeveynlerin yaşam kalitesini iyileştirmek için karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi amaçlandı. 

Gereç ve Yöntemler: Çalışma Türkiye’de Mayıs 2015 - Ocak 2016 tarihleri arasında çok merkezli olarak yapıldı. Çalışmaya besin ilişkili anafilaksi öyküsü olan çocukların ebeveynleri dahil edildi. Katılımcılara yüz yüze anket uygulandı.

Bulgular: Çalışmada besin ilişkili anafilaksisi olan, ortanca yaşları 48.5 ay ve % 62.9’u erkek cinsiyette 70 hastanın ebeveynleri değerlendirildi. Ebeveynlerin %50’sinde aile yaşamıyla ilgili, %51.4’ünde ise ev dışı aktivitelerde sorun vardı. Besin ilişkili anafilaksisi olan çocuklarıyla ilgili sorunlar karşısında ebeveynlerin %74’ü iş birliği içindeyken, %22’sinde eşler arasında sorunlar yaşanmaktaydı. Ayrıca ebeveynlerin %80’i aşırı endişeli, %75.7’si ise çocuklarına karşı aşırı korumacı olarak değerlendirildi. Ebeveynlerin %52.9’u çocuklarının okul ile ilgili, %54.3’ü çocuklarının arkadaş ilişkilerinde sorunları olduğunu, %10’u çocuklarının diğer çocuklar tarafından dışlandığını ve %12.9’u ise okulun çocuklarını kaydetmek istemediğini bildirdi. Adrenalin otoenjektör kullanmayı bilen ebeveyn oranı %70 olup, %40’ı otoenjektör kullanmaktan korkmaktaydı. Çalışan annelerin, düşük eğitim düzeyindeki annelerin ve inek sütü alerjili çocuğa sahip olan ebeveynlerin, diğer ebeveynlere göre besin alerjisi nedeniyle daha fazla sorun yaşadıkları görüldü (p<0.005)

Sonuç:Sağlık çalışanları besin ilişkili anafilaksisi olan çocuğa sahip ebeveynlerin sorunlarının farkında olmalı ve onlara yardım etmeye hazır olmalıdır. Ayrıca her ziyarette adrenalin otoenjektör kullanımı hakkında ebeveynler bilgilendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Anafilaksi, Besin alerjisi

Referanslar

  1. 1. Gupta RS, Springston EE, Warrier MR, Smith B, Kumar R,
  2. Pongracic J, et al. The prevalence, severity, and distribution of
  3. childhood FA in the United States. Pediatrics 2011; 128: 9-17.
  4. 2. Cummings AJ, Knibb RC, King RM, Lucas JS. The psychosocial
  5. impact of FA and food hypersensitivity in children, adolescents and
  6. their families: a review. Allergy 2010; 65: 933-45.
  7. 3. Sicherer SH, Sampson HA. FA: A review and update on
  8. epidemiology, pathogenesis, diagnosis, prevention, and
  9. management. J Allergy Clin Immunol 2018; 141: 41-58.
  10. 4. Uguz A, Lack G, Pumphrey R, Ewan P, Warner J, Dick J, et al.
  11. Allergic reactions in the community: a questionnaire survey of
  12. members of the anaphylaxis campaign. Clin Exp Allergy 2005; 35:
  13. 746-50.
  14. 5. Cohen BL, Noone S, Muñoz-Furlong A, Sicherer SH. Development
  15. of a questionnaire to measure quality of life in families with a child
  16. with FA. J Allergy Clin Immunol 2004; 114: 1159-63.
  17. 6. Broome-Stone SB. The psychosocial impact of life-threatening
  18. childhood food allergies. Pediatr Nurs 2012; 38: 327-30.
  19. 7. Primeau MN, Kagan R, Joseph L, Lim H, Dufresne C, Duffy C, et al.
  20. The psychological burden of peanut allergy as perceived by adults
  21. with peanut allergy and the parents of peanut-allergic children. Clin
  22. Exp Allergy 2000; 30: 1135-43.
  23. 8. Valentine AZ, Knibb RC. Exploring quality of life in families of
  24. children living with and without a severe FA. Appetite. 2011; 57:
  25. 467-74.
  26. 9. Bollinger ME, Dahlquist LM, Mudd K, Sonntag C, Dillinger L,
  27. McKenna K. The impact of FA on the daily activities of children
  28. and their families. Ann Allergy Asthma Immunol 2006; 96: 415-21.
  29. 10. Springston EE, Smith B, Shulruff J, Pongracic J, Holl J, Gupta
  30. RS. Variations in quality of life among caregivers of food allergic
  31. children. Ann Allergy Asthma Immunol. 2010; 105: 287-294.
  32. 11. Case-Smith J. Parenting a child with a chronic medical condition.
  33. Am J Occup Ther. 2004; 58: 551-60.
  34. 12. Gillespie CA, Woodgate RL, Chalmers KI, Watson WT. “Living with
  35. risk”: mothering a child with food-induced anaphylaxis. J Pediatr
  36. Nurs 2007; 22: 30-42.
  37. 13. Ostblom E, Egmar AC, Gardulf A, Lilja G, Wickman M. The impact
  38. of food hypersensitivity reported in 9-year-old children by their
  39. parents on health-related quality of life. Allergy 2008; 63: 211-8.
  40. 14. King RM, Knibb RC, Hourihane JO. Impact of peanut allergy on
  41. quality of life, stress and anxiety in the family. Allergy 2009; 64:
  42. 461-8.
  43. 15. Knibb RC, Semper H. Impact of suspected FA on emotional
  44. distress and family life of parents prior to allergy diagnosis. Pediatr
  45. Allergy Immunol 2013; 24: 798-803.
  46. 16. Akeson N, Worth A, Sheikh A. The psychosocial impact of
  47. anaphylaxis on young people and their parents. Clin Exp Allergy
  48. 2007; 37:1213-20.
  49. 17. Avery NJ, King RM, Knight S, Hourihane JO. Assessment of quality
  50. of life in children with peanut allergy. Pediatr Allergy Immunol
  51. 2003;14: 378-82.
  52. 18. Fedele DA, McQuaid EL, Faino A, Strand M, Cohen S, Robinson
  53. J, et al. Patterns of adaptation to children’s food allergies. Allergy
  54. 2016; 71: 505-13.
  55. 19. Calsbeek H, Rijken M, Bekkers MJ, Dekker J, van Berge
  56. Henegouwen GP. School and leisure activities in adolescents and
  57. young adults with chronic digestive disorders: impact of burden of
  58. disease. Int J Behav Med 2006;13:121-30.
  59. 20. Sampson MA, Muñoz-Furlong A, Sicherer SH. Risk-taking and
  60. coping strategies of adolescents and young adults with FA. J
  61. Allergy Clin Immunol 2006;117:1440-5.
  62. 21. Muñoz-Furlong A. FA in schools: concerns for allergists,
  63. pediatricians, parents, and school staff. Ann Allergy Asthma
  64. Immunol 2004; 93: 47-50.
  65. 22. Marklund B, Ahlstedt S, Nordström G. Food hypersensitivity and
  66. quality of life. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2007; 7: 279-87.
  67. 23. Dahlquist LM, Power TG, Hahn AL, Hoehn JL, Thompson CC,
  68. Herbert LJ, et al. Parenting and independent problem-solving in
  69. preschool children with FA. J Pediatr Psychol 2015; 40: 96-108.
  70. 24. Herber LJ, Dahlquist LM. Perceived history of anaphylaxis and
  71. parental overprotection, autonomy, anxiety, and depression in food
  72. allergic young adults. J Clin Psychol Med Settings 2008; 15: 261-
  73. 9.
  74. 25. Mandell D, Curtis R, Gold M, Hardie S. Anaphylaxis: how do you
  75. live with it? Health Soc Work 2005; 30: 325-35.
  76. 26. Watura JC. Nut allergy in schoolchildren: a survey of schools in the
  77. Severn NHS Trust. Arch Dis Child 2002; 86: 240-4.
  78. 27. Pumphrey RS. Lessons for management of anaphylaxis from a
  79. study of fatal reactions. Clin Exp Allergy 2000; 30: 1144-50.
  80. 28. Leynaert B, Soussan D. Monitoring the quality-of-life in allergic
  81. disorders. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2003; 3: 177-83.
  82. 29. Gånemo A, Svensson A, Lindberg M, Wahlgren CF. Quality of life
  83. in Swedish children with eczema. Acta Derm Venereol 2007; 87:
  84. 345-9.
  85. 30. Vargas PA, Sicherer SH, Christie L, Keaveny M, Noone S, Watkins
  86. D, et al. Developing a FA curriculum for parents. Pediatr Allergy
  87. Immunol 2011; 22: 575-82.

Telif hakkı ve lisans

Nasıl atıf yapılır

1.
Güvenir H. Besin İlişkili Anafilaksi Yaşamış Çocuklarla Başa Çıkmada Ebeveynlerin Karşılaştığı Sorunlar. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2020 May 29 [cited 2025 May 25];14(3):211-9. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/687