Öz
Amaç: İshal çocukluk çağının en önemli morbidite ve mortalite nedenlerinden birisidir. Çalışmada ishal şikâyeti ile başvuran 6-24 aylık çocukların pre-probiyotikli besin kullanım sıklıkları ve miktarları araştırılarak, ishalin önlenmesinde sosyodemografik özellikler ile beslenme örüntüsünün olası etkileri araştırıldı.
Gereç ve Yöntemler: Olgu-kontrol tipinde bir araştırma olan çalışmada bir üniversite hastanesine ishal şikâyeti ile başvuran 6-24 aylık çocuklar olgu grubunu oluşturdu. Sağlam çocuk polikliniğinde takip edilmekte olan ve ishal şikâyeti olmayan aynı yaş grubundaki çocuklar kontrol grubunu oluşturdu. Annelerin çalışmaya katılımı konusunda sözlü oluru alındıktan sonra sosyodemografik özellikler ve pre-probiyotik içeren doğal gıdaların tüketiminin sorgulandığı bir anket uygulandı. Elde edilen sonuçlar birbiriyle karşılaştırıldı.
Bulgular: Çalışmaya toplam 226 çocuk alındı. Çalışmaya katılan olgu ve kontrol grupları yaş, cinsiyet ve yaşa göre vücut ağırlığı yönünden benzer bulundu. 8 yıldan az eğitim görmüş anne ve babaların çocuklarında ishal riski daha fazla bulundu. Yirmi dokuz yaş ve daha genç annelerin çocuklarının ishalli hastalıklara yakalanma riskleri 3.48 kat fazla bulundu. Düşük sosyoekonomik düzey de ishal için bir risk faktörüydü. Çocukların beslenme örüntüleri incelendiğinde süt, kaşar peyniri, kuru fasulye, nohut, pırasa, ev yapımı kek ve çikolatanın kontrol grubunda ishal grubuna göre daha sık tüketildiği bulundu. Bununla birlikte kontrol grubundaki çocukların yoğurt, kuru fasülye, nohut, mercimek ve soğan günlük tüketim miktarları ishal grubuna göre anlamlı yüksekti.
Sonuç: Çalışma sonucunda 29 yaşından genç annesi, düşük anne baba eğitim düzeyi olan ve sosyoekonomik düzeyi düşük ailede yaşayan çocuklar ishal gelişimi için riskli bulundu. Pre-probiyotik içeren doğal gıdaların tüketilmesinin ishal gelişimini engellediği bu çalışma sonunda söylenemezse de bu konu ile ilgili daha geniş çalışmaların yapılması için öncü olabileceğini düşünmekteyiz.
Anahtar Kelimeler: Çocuk, İshal, Sosyodemografik özellikler, Prebiyotikler, Probiyotikler
Referanslar
- Bhutta ZA. Acute gastroenteritis in children. In Kliegman RM, Stanton BF, St Geme JW, Schor NF, Behrman RE (eds). Nelson Textbook of Pediatrics. 19th ed. Philadelphia: Saunders Elsevier, 2011:1323-38.
- World Health Organization. The treatment of diarrhoea: A manual for physicians and other senior health workers, 4th rev. Geneva: WHO, 2005.
- King CK, Glass R, Bresee JS, Duggan C; Centers for Disease Control and Prevention. Managing acute gastroenteritis among children. Oral rehydration, maintenance, and nutritional therapy. MMWR 2003; 52:1-16.
- Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara: 2009
- Özmert E, Yurdakök K. Dünyada ve Türkiye’de ishalli hastalıklar. Katkı Pediatri Dergisi 2000;21:1-5.
- Çoşkun T. Pre-, pro- ve sinbiyotikler. Katkı Pediatri Dergisi 2004;26:151-98.
- Gibson GR. Prebiotics. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2004;18:287- 98.
- İnanç N, Şahin H, Çiçek B. Probiyotik ve prebiyotiklerin sağlık üzerine etkileri. Erciyes Tıp Dergisi 2005;27:122-7.
