Amaç: Çalışma 15-49 yaş ve en az bir çocuğu olan kadınların doğum sonrası bebek bakımına yönelik başvurdukları geleneksel uygulamaları belirlemek amacıyla planlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı türde olan bu araştırmanın evrenini Diyarbakır merkeze bağlı 11 Aile Sağlığı Merkezine Mart-Mayıs 2015 tarihleri arasında herhangi bir nedenle başvuran 15-49 yaş grubu en az bir çocuğu olan kadınlar oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmemiş araştırmayı kabul eden 437 kadınla yüz yüze görüşülerek veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 15.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Yüzdelik dağılımlar ve ortalamalar hesaplanmış, değişkenler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için ki-kare testi kullanılmış, p<0.05 anlamlı kabul edilmiştir.

Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların yaş ortancası 32.0±7.7 yıldır. Kadınların %50.8’i sarılık olmasın diye bebeğin yüzüne sarı yazma örttüğünü, %11.9’u sarılık olduğunda bebeğin topuğunu jiletleyip kanını akıttığını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan kadınların %52.6’sı nazar değmesin diye mavi boncuk veya nazar boncuğu taktığını, %35.7’si düşen göbek kordonu okul, cami, hastane gibi yerlerin bahçesine gömdüklerini, %32.5’i göbek kordonu düşünceye kadar banyo yaptırmadıklarını söylemişlerdir. Kadınların %27.5’i bebeğe ilk besin olarak şekerli su verdiklerini, %10.5’i bebeğe ilk sütü (kolostrum) vermedikleri, %25.2’si bebeğin ağzında pamukçuk olduğunda soda sürdüklerini, %54.5’i bebeğin kolları, bacakları eğri olmasın diye bebeği kundakladıklarını, %38.9’u bebeğin kırkı çıkana kadar tırnaklarını kesmediklerini, %29.5’i bebeğin memelerini ovarak sütünün dışarı çıkmasını sağladıklarını, %11.7’si bebeği ter kokmasın, pişik ve isilik olmasın diye tuzladıklarını, belirtmişlerdir. Kadının eğitim ve gelir durumuyla, bebeğe bazı geleneksel uygulamalar yapma arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05).

Sonuç: Araştırma bölgemizde zararlı olmayan uygulamaların yanı sıra sağlığa zararlı geleneksel inanç ve uygulamaların da önemli boyutta olduğu tespit edildi. Eğitim ve gelir düzeyi düşük olan kadınların geleneksel uygulama yapma oranının daha yüksek olduğu görüldü. Daha kaliteli sağlık hizmeti sunabilmek ve halkın eğitim gereksinimi boyutunu ortaya çıkarabilmek için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: Bakım, Bebek, Doğum sonu dönem, Geleneksel