Amaç: Robotik cerrahi, minimal invaziv cerrahi konusundaki gelişmelerin en yenisidir. Cerrahların bu konudaki görüşleri farklılık göstermekle beraber robotik cerrahi genel olarak alışma ve yaygınlaşma sürecine girmiştir. Bu yaygınlaşma ve alışma periyodunun belli bir süreçte gerçekleşeceği bildirilmiştir. Bu zaman içerisinde robotik cerrahinin avantajları ve dezavantajlarının gelişim sürecine etki edeceği açıktır. Çalışmanın amacı, robotik cerrahinin Türkiye’deki yaygınlığı ve bunu etkileyen faktörleri ortaya koymaktır.

Gereç ve Yöntemler: Robotik cerrahinin üstünlükleri ve kısıtlılıklarını içeren anket hazırlandı. Hazırlanmış olan anket internet üzerinden Survey Monkey Anket Sistemi aracılığıyla aktif olarak robotik cerrahi ile uğraşan 104 cerraha gönderildi. Ankete yanıt veren 41 (%39.4) cerrahın yanıtları incelendi.

Bulgular: Kırk bir katılımcının 32’si 10 yıldan fazla süredir uzman doktor olarak çalışmaktaydı. Robotik cerrahi ile uğraşan cerrahların %80’i (n=32) ileri endoskopik cerrahi deneyimine sahip olduğunu belirtti. Otuz bir cerrah endoskopik deneyimin robotik cerrahi uygulamasına geçişte bir üstünlük sağladığını düşünmekteydi. Ankete katılan cerrahların %40’ı (n=15) yurtdışında, %60’ı (n=25) ise yurtiçinde robotik cerrahi eğitimi aldığını belirtti. Yurtdışında eğitim alma gerekliliğini savunan cerrahlar olsa da katılımcıların %80’i yurtiçinde eğitim almanın gerekliliğini savunuyordu. Ankete yanıt verenlerin %22’si (n=9) robotik cerrahi ile toplamda 100 olgunun üzerinde ameliyat gerçekleştirmiş, %60’ı (n=25) ise 25 olgudan daha az ameliyat yapmışlardı. Bu ameliyat sayıları, robotik cerrahinin; cerrahların %73’ünün (n=30) rutin pratiklerinin %10’undan daha azını kapsadığını yansıtıyordu. Cerrahların %90’ı (n=37) hastaya dokunmamayı kısıtlılık olarak görmediğini ifade ediyordu. Katılımcıların %76’sı robotik cerrahi eğitiminin uzmanlık eğitimi tamamlandıktan sonra alınması gerektiğini düşünüyordu. Robotik cerrahinin endoskopik cerrahiye göre üstünlükleri sorgulandığında katılımcıların %83’ü (n=34) üstün olduğunu düşünüyordu. Bu üstünlükler ise şöyle sıralandı: Katılımcıların %98’i (n=40) üç boyutlu ve büyütülmüş görüntü olanağını, %88’i (n=36) kameranın cerrah tarafından kontrol edilmesini, %85’i (n=35) el bileği hareketli enstrümanları en önemli üstünlükler olarak belirledi. Dikiş atmada kolaylık (%75), kamerada ve aletlerde titremenin olmaması (%73), gelişmiş görüntüleme teknikleri (%68) ve ergonomi (%68) ise sırasıyla diğer önemli üstünlükler olarak belirtildi. Robotik cerrahinin kısıtlamaları sorgulandığında ise katılımcıların %63’ü (n=25) endoskopik cerrahiye göre kısıtlamaların olduğunu, %65’i (n=26) açığa dönüşte robotik cerrahinin endoskopik cerrahiye göre daha dezavantajlı olduğunu belirtmiştir. Cerrahların %90’ı (n=37) robotik cerrahinin Türkiye’de yaygınlaşma alanı bulacağını düşünmekteydi. Robotik cerrahinin yaygınlaşmasının önündeki engeller sorgulandığında ise katılımcıların %100’ü (n=41) maliyetin, %66’sı (n=27) sağlık güvencesi geri ödemelerindeki yetersizliklerin yaygınlaşmanın önünde engel olabileceğini savunurken, ön hazırlık zamanının uzun olması (%20), ekip ve ekipman teminindeki zorluklar (%24) da robotik cerrahinin yaygınlaşmasının önünde yer alabilecek engeller olarak belirtildi.

Sonuç: Robotik cerrahinin Türkiye’de yaygınlaşma alanı bulacağı düşünülmektedir. Maliyet düzenlemeleri ve yurtiçi eğitim olanaklarının artırılması ile bu sürecin hızlanacağı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Minimal invaziv girişim, Robotik cerrahi