Öz

Amaç: Yenidoğanlarda perinatal asfiksi sonucu oluşan metabolik asidoz dışında, geç metabolik asidoz ciddi hastalıklar nedeniyle oluşmakta ve geriye dönüşümsüz sonuçlara neden olabilmektedir.Metod: Yenidoğan ünitemize yatırılan, perinatal asfiksisi olmayan, gestasyon yaşı >35 hafta olup şok bulgularıyla başvuran yenidoğanlar retrospektif olarak değerlendirildi. Başvuru sırasında arteriyel pH≤7.30, HCO3≤16 mmol/L, baz açığı≥8 mmol/L olup NaHCO3 infüzyonu uygulananlar çalışmaya alındı. Etiyolojik nedenler, kan gazlarına NaHCO3 infüzyonunun etkisi ve prognozu etkileyen faktörler incelendi.

Bulgular: Hastanemize Ekim 2009/Eylül 2010 tarihlerinde yatırılan 1284 yenidoğandan 32 term ve geç prematürede başvuruda şok bulguları olup geç metabolik asidoz nedeniyle NaHCO3 defisiti verilmişti. Hastaların hipovolemik, septik, kardiyojenik şok oranları sırasıyla %21.9, %28.1, %50; kompanse, dekompanse, geriye dönüşsüz şok evreleri ise %21.9, %37.5, %40.6 idi. Olgularda dissemine intravasküler koagülasyon (%43.8), çoklu organ yetmezliği (%28.1), akut böbrek yetmezliği (%21.9), karaciğer yetmezliğinin (%20.5) eşlik ettiği görüldü. Geç metabolik asidoz en sık doğumsal kalp hastalıkları [büyük damarların transpozisyonu, pulmoner atrezi, koarktasyon, kesintili arkus, kardiyomiyopati, atriyo-ventriküler kanal defekti; (%31.3)], sepsis (%28.1), akut böbrek yetmezliği (%18.8), doğuştan metabolizma hastalıkları [propiyonik asidemi, metil-malonik asidemi, sitrulinemi, galaktozemi, leprechaunism (%18.8)] nedenleriyle gelişmişti. NaHCO3 defisiti verildikten sonra serum pH, HCO3 ve baz fazlalığının düzeldiği saptandı (p<0.05). Mortalite oranı %28.1 idi; mekanik ventilasyon, konjenital kalp hastalığı, sepsis, doğumsal anomaliler, başvurudaki pH-pO2-pCO2- potasyum-kalsiyum-ürikasit-PT-INR düzeyleri, anyon açığı, NTISS skoruyla mortalite ilişkisi anlamlıydı (p<0.05). Kaybedilen 9 yenidoğanın NTISS skorları daha yüksekti (p=0.001).

Sonuç: Yenidoğanlarda akut geç metabolik asidoz ciddi hastalıklar nedeniyle oluşmakta ve mortalitesi yüksek olabilmektedir. NaHCO3 defisit tedavisinin, diğer destek tedavilerle birlikte uygulanması asidozun düzelmesine katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Metabolik asidoz, yenidoğan, sodyum bikarbonat

Referanslar

  1. Walter JH. Metabolic acidosis in newborn infants. Arch Dis Child 1992;67(7):767–9.
  2. Kraut JA, Madias NE. Metabolic acidosis: pathophysi- ology, diagnosis and management. Nat Rev Nephrol 2010;6(5):274-85.
  3. Barela TD, Johnson JD, Hayek A. Metabolic acidosis in the newborn period. Clin Endocrinol Metab 1983;12(2):429-46.
  4. Kiesewetter WB, Turner CR, Sieber WK. Imperforate anus. Review of a sixteen year experience with 146 patients. Am J Surg 1964;107:412-21.
  5. Alon U, Berant M, Bar-Maor JA. Hyperchloremic meta- bolic acidosis as a clue to recto-urethral fistula in an infant with anal atresia. Int J Pediatr Nephrol 1986;7(2): 121-4.
  6. Menon PA, Thach BT, Smith CH, Landt M, Roberts JL, Hillman RE,et al. Benzyl alcohol toxicity in a neonatal in- tensive care unit. Incidence, symptomatology, and mortal- ity. Am J Perinatol 1984;1(4):288-92.
  7. Groh-Wargo S, Ciaccia A, Moore J. Neonatal metabolic acidosis: effect of chloride from normal saline flushes. J Parenter Enteral Nutr 1988;12(2):159-61.
  8. Rennie JM. Transcutaneous carbon dioxide monitoring. Arch Dis Child 1990;65(4): 345-6.
  9. Fok TF, So LY, Lee NN, Leung RK, Wong W, Cheung KL, et al. metabolic acidosis and poor weight gain in moder- ately pre-term babies fed with a casein-predominant for- mula: a continuing need for caution. Ann Trop Paediatr 1989;9(4):243-7.
  10. Harrison HL, Linshaw MA, Bergen JS, McGeeney T. Goat milk acidosis. J Pediatr 1979;94(6):927-9.
  11. Low JA, Froese AF, Galbraith RS, Sauerbrei EE, McK- inven JP, Karchmar EJ. The association of fetal and new- born metabolic acidosis with severe periventricular leu- komalacia in the preterm newborn. Am J Obstet Gynecol 1990;162(4):977-82.
  12. Beveridge CJ, Wilkinson AR. Sodium bicarbonate infusion during resuscitation of infants at birth. Cochrane Database Syst Rev 2006;25(1):CD004864.
  13. Aschner JL, Poland RL. Sodium bicarbonate: basically use- less therapy. Pediatrics 2008;122(4):831-5.
  14. JA Kraut, Madias NE. Serum anion gap: its uses and limitations in clinical medicine. Clin J Am Soc Nephrol 2007;2(1):162-74.
  15. Gray JE, Richardson DK, McCormick MC, Workman-Dan- iels K, Goldmann DA. Neonatal therapeutic intervention scoring system: a therapy-based severity-of-illness index. Pediatrics 1992;90(4):561-7.
  16. Jonsson M, Nordén-Lindeberg S, Ostlund I, Hanson U. Metabolic acidosis at birth and suboptimal care-illustration of the gap between knowledge and clinical practice. BJOG 2009;116(11):1453-60.
  17. Berg CS, Barnette AR, Myers BJ, Shimony MK, Barton AW, Inder TE. Sodium bicarbonate administration and out- come in preterm infants. J Pediatr 2010;157(4): 684-7.
  18. Howell JH. Sodium bicarbonate in the perinatal setting- revisited. Clin Perinatol 1987; 14(4):807-16.
  19. Papile LA, Burstein J, Burstein R, Koffler H, Koops B. Relationship of intravenous sodium bicarbonate infu- sions and cerebral intraventricular hemorrhage. J Pediatr 1978;93(5):834-6.
  20. Lou HC, Lassen NA, Fris-Hansen B. Decreased cere- bral blood flow after administration of sodium bicarbon- ate in the distressed newborn infant. Acta Neurol Scand 1978;57(3):239-47.

Telif hakkı ve lisans

Nasıl atıf yapılır

1.
Ünal S, Bilgin L, Öncel MY, Gündüz M, Ekici F, Çetin İİ. Önceden Sağlıklı Olan Yenidoğanlarda Gelişen Metabolik Asidoz Nedenleri ve Prognoz. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2011 Jun. 1 [cited 2025 May 24];5(3):162-8. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/151