Abstract


 Amaç: Ergenler arasında akran zorbalığı evrensel bir sorundur. Çalışmada klinik örneklemde ergenlerde akran zorbalığının demografik değişkenler, siber zorbalık, siber mağduriyet ve öfke ifade tarzlarıyla ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. 

Gereç ve Yöntemler: Çocuk psikiyatri polikliniğine başvuran 61 ergen çalışmaya alındı. Sosyodemografik form, Sürekli Öfke ve Öfke Tarz Ölçeği, Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği-Ergen Formu, Siber Zorbalık Ölçeği ve Siber Mağduriyet Ölçekleri kullanıldı. Ergenlerde psikopatoloji varlığı DSM-5 ölçütleri esas alınarak yapılan klinik değerlendirme ile belirlendi. 

Bulgular: Çalışmaya katılan 61 ergenin %57.4’ü kızdı. Yaş ortancası 15 yıldı (min=11, maks= 18 yıl). Ergenlerin %27.9’u mağdur, %45.9’u hem zorba hem mağdur ve %4.9’u zorba olarak tanımlandı. Diğer sınıflandırmayla ergenlerin %78.7’sinin zorba/mağdur döngüsünde oldukları saptandı. En sık görülen zorbalık türü; sözel zorbalık (%37.7), en sık görülen mağduriyet türü ise fiziksel mağduriyetti (%60.7). Protez varlığı mağdur grubunda anlamlı düzeyde yüksek bulundu (p=0.041). Zorbalığın orta ergenlikte anlamlı düzeyde yüksek (p=0.026), zorbaların akademik başarısının daha kötü olduğu bulundu (p=0.008). Mağdurların babalarının anlamlı olarak düşük düzeyde eğitim almış oldukları saptandı (p=0.036). Hem zorba hem mağdur grupta; siber zorbalık, Sürekli Öfke ve Öfke Tarz Ölçeği öfke dışa alt ölçeği ve öfke içe alt ölçeği puanları, zorbalığa karışmayan grubun puanlarına göre anlamlı düzeyde yüksek bulundu (sırasıyla; z=- 3.167, p=0.003; z=-3.735, p=<0.001, F=7.372, p=0.001). 

Sonuç: Kötü akademik başarının zorbalık; babanın ilköğretim mezunu olmasının mağdur olma için riski artırdığı ve zorbalığa katılımın; siber zorbalık, siber mağduriyet ve sürekli öfke, öfke içe ve dışa puanlarını artırdığı söylenebilir. Farkındalığın ve müdahalelerin artırılması açısından ayrıntılı, ülkemizi temsil edebilecek, daha uzun süreli araştırmalara ihtiyaç vardır. 

Keywords: DSM-5, Ergen, Öfke, Siber

References

  1. 1. Demir NÖ, Baran AG, Ulusoy D. Türkiye’de ergenlerin arkadaşakran
  2. grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar: Ankara örneklemi.
  3. Bilig: Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 2005; 32: 83-108.
  4. 2. Pişkin M.Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve
  5. alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi
  6. 2002; 2: 531-62.
  7. 3. Nansel TR, Craig W, Overpeck MD, Saluja G, Ruan WJ. Crossnational
  8. consistency in the relationship between bullying behaviors
  9. and psychosocial adjustment. Arch Pediatr Adolesc Med 2004;
  10. 158: 730-6.
  11. 4. Karataş H. İlköğretim okullarında zorbalığa yönelik geliştirilen
  12. programın etkisinin incelenmesi (Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül
  13. Üniversitesi, 2011.
  14. 5. Pişkin M. Ankara’daki ilköğretim öğrencileri arasında akran
  15. zorbalığının incelenmesi. Eğitim ve Bilim 2010;35:175-89.
  16. 6. Kepenekci YK, Çınkır S. Bullying among Turkish high school
  17. students. Child Abuse Negl 2006; 30:193-204.
  18. 7. Karataş H, Öztürk C. Relationship between bullying and health
  19. problems in primary school children. Asian Nurs Res 2011; 5: 81-7.
  20. 8. Flannery DJ, Wester KL. Singer MI. Impact of exposure to violence
  21. in school on child and adolescent mental health and behavior. J
  22. Community Psychol 2004; 32: 559-73.

How to cite

1.
Çelen Ç. Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Ergenlerde Akran Zorbalığı ile Siber Zorbalık ve Öfke İfade Tarzlarının İlişkisi. Turk J Pediatr Dis [Internet]. 2020 Mar. 18 [cited 2025 May 25];14(2):108-1. Available from: https://turkjpediatrdis.org/article/view/700